Misschien is een van de lastigste onderwerpen in deze tijd wel seksualiteit. Het is vanaf Adam en Eva altijd al een heet hangijzer geweest, maar in onze tijd is het wel een erg lastig thema geworden. Het misbruikvraagstuk in veel deelgebieden van onze samenleving als kerken en sportverenigingen en de #metoo-affaires in de entertainment-wereld laten aan de ene kant zien dat grensoverschrijdend seksueel gedrag aan de orde van de dag is. Het rumoer om de Nasvilleverklaring laat anderzijds zien dat als kerkelijke autoriteiten zich uitspreken over wat wel en wat niet mag er een golf van protesten losbreekt. Ook al gaat hier over de seksualiteit van een niet algemeen geaccepteerde minderheidsgroep.

Ik deed het afgelopen jaar een jaarcursus Taotraining bij Reinoud Eleveld. Hij is een Sifu, een Taoleraar en hij houdt zich onder andere bezig met transformatie van seksualiteit. Hij noemt onze samenleving gepornografiseerd. De alom aanwezige beschikbaarheid van porno op vrijwel alle media die we gebruiken levert volgens hem een versmalling van de seksualiteit op. Vooral mannen ontwikkelen een type seksbeleving waarbij ze de opgeslagen beelden in hun hoofd nadoen. Vrouwen faciliteren dat soms. Zij hebben hun eigen motieven. Deze “mindseks” is vooral instrumenteel. Het hoofd zit er vol mee en zoekt een object om het te gebruiken. Of misbruiken. Pornografie laat zien wat we moeten doen om maximale opwinding te genereren.Deze seks wordt door Reinoud Eleveld “seks aan de voorkant” genoemd. Sterk veruiterlijkt, fysiek, niet verbonden met het hart en met elkaar. Na afloop is er weer de eenzaamheid. En de wens om weer sterkere prikkels te zoeken. De beelden lokken vragen naar meer uit. Voeg daarbij dat mannen veelal geneigd zijn om pijnervaringen uit hun leven weg te werken door te dissociëren, dat wil zeggen pijn weg te werken door lust en je ziet dat de weg naar verslaving open ligt. Niet alleen met drank en drugs, maar ook met seks. Vrouwen hebben intergenerationeel vaak een achterstand als het gaat om vrijelijk beleven van erotiek. Vele generaties voor hen moesten zij hun erotische gevoelens onderdrukken uit angst om zwanger te worden op de verkeerde tijd en plaats. Door de voorbehoedsmiddelen is dat veranderd, maar nog maar zeer kort. Er is voor hen een andere tijd aangebroken maar veelal treffen zij mannen die in hun eenzijdige seksbeleving opgesloten zitten.

Toen ik twaalf jaar oud was bezochten een paar Franciscaner monniken onze lagere school om ons jongens en meisjes, die nog nauwelijks geslachtsrijp waren te laten geloven dat seks slecht was en alleen bestemd voor de voortplanting. In de jaren daarna werd dat vervolgd door biecht-ceremonies die erop gericht waren deze weg te blijven bewandelen. Dat was natuurlijk gedoemd om te mislukken. Er was dus voor een serieus en gelovig type zoals ik, altijd wel alle reden voor boetedoening. Alle seksbeleving werd een taboe. Daarmee werd een wig geslagen tussen het bekkengebied en het hart. De seksbeleving werd als een boze duivelse vijand opgesloten in de diepste kerker van de persoonlijkheid. Natuurlijk hield ze zich daar niet stil. Ze is een sterke kracht! Bovendien is ze verbonden met alle andere passies, talenten en vitaliteit. Wanneer seksualiteit onderdrukt wordt, verdwijnt ook een belangrijke richtinggevoel uit je leven. Je weet niet meer goed waar je moet zijn. Ik weet dat goed omdat ik er nogal lang over heb gedaan voordat ik mijn homoseksualiteit heb kunnen omarmen als horend bij mijn wezen. Het werkt een verzuring en verarming van het vermogen tot leven en liefde in de hand.De weg die Reinoud Eleveld met zijn Taotraning wijst is een beheren en beheersen van onze seksualiteit. Zijn we instaat om onze seksualiteit te trainen? Zoals een sportman zijn spieren traint en een musicus zijn instrument door oefening steeds beter kan beheersen, zodat hij steeds mooier gaat spelen? Kan je door oefening je seksualiteit niet alleen aan maar ook uit zetten als je vindt dat dat moet? Wanneer het gaat om een kind of een cliënt of een ondergeschikte kan je dan de seksuele impuls die aandacht vraagt ombuigen tot een welgemeende menselijke omgangsvorm die passend is bij die verhouding? Is daar oefening voor nodig? Volgens Reinoud Eleveld wel. Het is een sterke kracht die niet zomaar meebuigt met jouw wil. En hoe meer je je overgeeft aan “mindseks”, hoe moeilijker zij zich temmen laat.

Hoe meer je je seksualiteit omarmt en als weg ziet naar zelfliefde, zonder deze te exploiteren in voorgebakken perverse fantasieën van onze seksistische cultuur, des te meer kan het instrument worden voor liefde met de uitgekozen ander. Er is een middenweg tussen het grensoverschrijdende overspoeld worden door seks en het onderdrukken daarvan. Het is de weg van de verinnerlijkte erotische eigenliefde – het omarmen van jezelf als erotisch wezen- en het verbinden van het bekkengebied met alle rijkdom die daar verscholen is met het hart gebied. Het hoofd kijkt ik stilte toe. Alleen wanneer het hoofd waarneemt dat de erotische impuls niet passend is bij de afgesproken rolverdeling grijpt het in door te begrenzen en te transformeren. Zonder oefening gaat dat waarschijnlijk niet.
Dick van der Vlugt